प्रकाश तिमल्सिना, काठमाडौं

नेपालमा आयोजना हुने भनेको १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) मा भाग लिने विषयमा भारत र पाकिस्तानबाहेकका राष्ट्रले लिखित प्रतिबद्धता जनाइसकेको राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् (राखेप) ले जनाएको छ ।

पटक पटक रोकिएको १३ औं साग तेस्रो पटक मंसिर १५ देखि २५ गते सम्म काठमाडौं र पोखरामा हुने गरि तय भएको छ । अझै पनि भौतिक पूर्वाधार निर्माण सम्पन्न भइ नसक्ने होकी भन्ने शंका यथावत छदैछ । यसअघि दुई पटक भौतिक पूर्वाधार निर्माण सम्पन्न नभएकै कारण सागको मिति सार्नु परेको थियो ।

‘सहभागिताका लागि भारत र पाकिस्तान बाहेक ४ राष्ट्र (माल्दिभ्स, भुटान, श्रीलंका र बंगलादेश) को लिखित प्रतिवद्धता नै प्राप्त भइसकेको छ, ‘राखेप सदस्य सचिव रमेशकुमार सिलावलले सोमबार हाम्रो खेलकुदसँग भने, ‘भारत र पाकिस्तान पनि सकारात्मक नै हामीले पाएका छौं । लिखित प्रतिवद्धता भने आउन बाँकी छ ।’

भारत र पाकिस्तान त्यस्ता दुई देश हुन् जसको सम्बन्धमा आउने उतार चढावले विगतमा पनि साग प्रभावित भएका उदाहरण छन् । सन् १९८४ मा नेपालबाट सुरु भएको साग (तत्कालिन दक्षिण एसियाली महासंघिय खेलकुद (साफ) को इतिहास ३ दशक भन्दा लामो छ । तर, दक्षिण एसियाको सबै भन्दा ठूलो खेल मेला योजना अनुरुप प्रत्येक दुई वर्षमा भने आयोजना हुन सकेको छैन ।

सागका लागि लक्षित भौतिक पूर्वाधार निर्माणको प्रक्रियालाई कात्तिक १५ भित्र सक्ने गरि काम अघि बढाउने पहल भइरहेको उल्लेख गर्दै सिलवालले भने, ‘अरु पूर्वाधार समय भित्र पाउनेमा हामी ढुक्क छौं । मुख्य भनेको दशरथ रंगशालाको भिआईपी प्यारापिटको छानाको विषय हो । ‘

सिलवालले भिआइपी प्यारापिटतर्फको केहि सामान भारत र बाँकी सामान चीनबाट आउने जानकारी दिए । ‘प्यारापिटका लागि चाहिने सुरुको छानालाई सर्पोट गर्ने डण्डीलागयतका सामान भारतबाट ल्याउनुपर्नेछ ,’ सिलवालले भने,’ त्यसको काम समयमा हुन्छ हुँदैन भन्ने बुझ्न राखेप उपाध्यक्ष पिताम्बार तिम्सिना र नेपाल ओलम्पिक कमिटी (एनओसी) का सदस्य तेज गुरुङ भारत जानुभएको छ । ‘

सिलवालले भारतबाट सामान आउने ग्यारेन्टी भए भिआईपी प्यारापिटतर्फ लाग्ने छाना र कुर्सीको अवस्थाको जानकारीका लागि आफुसहितको टोली सम्भवत अर्को साता चीन जाने बताएका छन् । उनले थपे,’ सामानको गुणस्तर हेर्न र समयमा नेपाल आइपुग्छ पुग्दैन त्यो हाम्रो मुख्य चासो हो ।’

चीनबाट फर्केपनि भने सागका सहभागी राष्ट्रमा निमन्त्रणा दिनका लागि जाने योजना रहेको सिलवालले सुनाए । ‘भौतिक निमार्ण सम्पन्न हुनेमा पहिला त हामी आफै विश्वस्त हुनका लागि चीन भ्रणममा जाने छौं । कात्तिक १५ भित्र सबै काम सम्पन्न हुने ग्यारेन्टी भएपछि हामी निमन्त्रणा दिन सहभागि सबै राष्ट्र पुग्नेछौं,’ सिलवालले भने, ‘त्यति बेला मन्त्रीस्तरीय भ्रमण हुनुपर्दछ । सम्भवत मन्त्री ज्यू, एनओसी अध्यक्ष र म जानेछौं । ‘

सदस्य सचिव सिलवालले भारत र पाकिस्तानको सम्बन्धले सागमा असर पर्न सक्ने सम्भावनालाई अस्वीकार गर्न नसकिने पनि बताए । ‘राजनीतिक कारणले असर परेको विगतको अनुभव छ,’ उनले भने, ‘पक्कै पनि सहभागी दुई राष्ट्रबीच समस्या हुँदा त्यसले धक्का त पर्छ नै । तर अहिले सम्मको अवस्थामा त्यस्तो केहि देखिएको हामीले पाएका छैनौं ।’

राखेप उपाध्यक्ष तिम्सिना र एनओसी सदस्य गुरुङले पनि सागमा भारतको सहभागिताका विषयमा औपचारिक अनौपचारिक भेट गर्ने सम्भावना रहेको सदस्य सचिव सिलवालले बताए । उहाँहरुको पहलले पनि केहि न केहि सकारात्मक सन्देश आउन सक्ने सम्भावना छ । नेपालका लागि तेस्रो पटक साग सफलतापूर्वक आयोजना र उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्नुपर्ने दोहोरो चुनौति छ ।

३५ वर्षको बीचमा नेपालले तेस्रो पटक आयोजनाको जिम्मेवारी पाएको छ । पहिलो संस्करण १९८४ मा आयोजना हुँदा भौतिक पूर्वाधार भन्दा बढी उत्साह अर्थपूर्ण थियो भन्न सकिन्छ । १९९९ मा नेपालले दोस्रो पटक आठौं साग आयोजना गर्दा भौतिक पूर्वाधारमा केहि काम भएका छन् । चीन सरकारको सहयोगमा दशरथ रंगशालाको पूर्ननिर्माणका लागि सातदोबाटोमा खेलकुद परिसर निर्माणमा भएको थियो ।

त्यसको २० वर्षपछि आयोजना हुँदा भौतिक पूर्वाधार पूर्ननिर्माणमै बढी जोड छ । नयाँ पूर्वाधार खासै निर्माण भएको छैन । आठौंमा पदक तालिकाकोको दोस्रो स्थानमा रहेको नेपाल त्यसपछि सधै पछाडि रहँदै आएको छ । फेरि पनि पदक तालिकाको दोस्रो स्थानमा पर्नका लागि नेपालका लागि फलामको चिउरा चपाए सरह हुने छ ।