प्रकाश तिमल्सिना, काठमाडौं

देशकै पहिलो फ्रेन्चाईज फुटबल खुकुरी नेपाल सुपर लिग (एनएसएल) सुरु हुँदा सबैभन्दा बढी खुसी खेलाडी हुनु स्वभाविक थियो । चैत ६ गते भएको अक्सनमा ८ खेलाडी सर्वाधिक २ लाख रुपैयाँमा विक्री हुँदा समाचारको प्राथमिकतामा परेका थिए ।

अक्सनको पहिलो अभ्यासमै सबैभन्दा बढी मुल्यमा विक्री हुँदा खेलाडीको उत्साह बढ्नु पनि त्यतिकै स्वभाविक थियो । खेलाडीले विगतमा गरेको प्रदर्शनकै आधारमा अक्सनमा बोली लाग्ने हो । ती ८ मध्ये एक थिए सुजल श्रेष्ठ । अक्सनमा धेरै टोलीको रोजाईमा परेका सुजल गोलाप्रथामा पोखरा थन्डर्स पुगेका थिए ।

त्यतिबेला सुजलसहित राष्ट्रिय फुटबल टोली थ्री नेसन्स कपको लागि बन्द प्रशिक्षणमा थिए । सुजलले पनि पोखराको टोलीबाट पहिलो एनएसएल जित्ने सपना देख्न थाले । नवयुग श्रेष्ठ मार्की खेलाडी र नवीन न्यौपाने मुख्य प्रशिक्षक रहेको पोखराको अक्सनबाट सन्तुलित टोली तयार भएको मानिएको थियो । त्यस्तो टोलीले कडा चुनौती दिने र आफ्नोतर्फबाट पनि सक्दो भूमिका खेल्नु सुजलको एक मात्र लक्ष्य थियो ।

तर, सोचे जस्तो भएन । सुजललाई चोटले खेल्ने अनुमति दिएन । उनले आफ्नो नाम नै फिर्ता लिनुपर्ने अवस्था बन्यो । पहिलो फ्रेन्चाईज लिग नचाहदा नचाहँदै उनले दर्शकका रुपमा बिताउनु पर्ने भयो ।

पटक पटकको चोटले दिएको दुःख

राष्ट्रिय टोलीको कप्तानी समेत गरिसकेका सुजलकै नेतृत्वमा नेपालले डेढ वर्षअघि १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) मा स्वर्ण पदक जितेको थियो । उनको चोटको सिलसिला पनि त्यसैको वरिपरिबाट सुरु भएको थियो । सागमा उनको तीघ्रामा समस्या थियो । त्यस लगत्तैको लिगमा उनलाई ग्रोइनको समस्याले सताएपछि पूरा समय मैदानमा बिताउन सकेनन् । यद्दपी उनी सम्मलित मछिन्द्र क्लबले इतिहासमा पहिलो पटक ए डिभिजिन लिग च्याम्पियन बन्यो ।

चोट विस्तारै ठीक हुँदै गयो । बंगलादेशसँग उसकै मैदानमा कार्तिक अन्तिम र मंसिरको सुरुमा भएको २ मैत्रीपूर्ण खेलमा उनी ठीक थिए । त्यसपछि पनि राष्ट्रिय टोलीले विश्व कप छनोटका लागि तयारी जारी राख्यो । कोरोनाका कारण दशरथ रंगशालामा चैतकै लागि तय विश्व कप अन्यत्रै सर्ने भयो । विश्व कप छनोट स्वदेशमा नहुने भएपछि अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले नेपाल, बंगलादेश र कीर्गिसतान यू २३ सम्मलित थ्री नेसन्स कप (चैत १० देखि १६ गते) सम्म आयोजना गर्यो ।

थ्री नेसन्सकै दौरान सुजलले अर्को चोटको सामना गर्नुपर्यो । बंगलादेशविरुद्धको पहिलो खेलमा स्प्रिन्ट हान्ने क्रममा बायाँ खुट्टाको पिडौलामा पीडा भएपछि उनले चाहे जसरी खेल्न सकेनन् । चोटले यसरी दुख दियो कि दौडनै कठीन भयो ।

‘दौडन खोज्दा पिडौंला सुईले घोचे जस्तो हुने । त्यसपछि त केहि गर्नै नसकिने’, पीडादायी समय स्मरण गर्दै उनले भने, ‘अनि के कारणले भएको भन्ने जान्नका लागि चेक गराए । भिटामिन डीको कमी देखियो । अरु सबै रिपोर्ट ठीक थियो । त्यहि डीको कमीले हुन सक्छ भन्ने डक्टरको अनुमान छ ।’

डाक्टरको सल्लाहपछि उनले एनएसएल खेल्न नसक्ने निष्कर्षसहित नाम फिर्ता लिएका थिए । त्यो बीचमा उनले पारिश्रमिक बुझिसकेका थिए । नखेल्ने भएपछि उनी पोखरा डन्थर्सको व्यवस्थापनलाई पैसा फिर्ता गर्न गए ।

पोखराको अर्को प्रस्ताव

पैसा दिएर फर्कने सोचका साथ पुगेका सुजललाई पोखरा थन्डर्सको व्यवस्थापनले अर्को प्रस्ताव गर्यो । जुन उनले कल्पना पनि गरेका थिएनन् । मिटिङमा आफू पैसा फिर्ता दिन आएको बताए । तर टोलीले पैसा आफैंसँग राख्न सुझाव आयो । ‘खेल्न त मिलेन तर टोलीको व्यवस्थापकका रुपमा बस्न मिल्छ नि भन्नुभयो’, उनले त्यो पललाई स्मरण गर्दै भने, ‘उहाँहरुको त्यो माया देखेर मैले केहि नसोची हुन्छ भने । मेरो पीडा नै कम भएको महसुस गरे । उहाँहरुले मप्रति त्यस्तो माया देखाउनुभयो । म पोखरा थन्डर्स परिवार प्रति आभारी छु ।’

खेल्न नमिल्ने भएपछि कोरानाको दोस्रो लहरमा विना दर्शक हुने एनएसएल टिभीमै हुर्नुपर्छ भन्नेमा सुजल मानसिक रुपमा तयार थिए । पोखराको त्यो प्रस्तावले उनी टोलीको अंग भए । रंगशाला पुगेर हेर्ने वातावरण बन्यो । कल्पनै नगरेको पोखराको प्रस्तावले उनी आफूमा अन्त्यन्तै खुसी भएको भन्न सुजल कत्ति पनि अप्ठेरो मान्दैनन् ।

त्यो उहाँहरुले मलाई दिनुभएको सम्मानको रुपमा लिएको छु । म नहुँदा उहाँहरुलाई खासै फरक पर्ने थिएन । मेरो अनुभव थोरै भएपनि काम टोलीलाई लाग्यो भने मेरो लागि त्यो भन्दा खुसीको अर्को विषय हुँदैन ।

प्लेयर बक्समा बस्न कठीन

मैदानमा बलका लागि संघर्ष गर्दै आएका सुजलले फुटबल जीवनमा पहिलो पटक प्लेयर बक्समै रहेर बिताउनु परेको छ । पोखराले शुक्रबार सम्म पहिलो चरणका सबै ६ खेल खेलिसकेको छ । चितवन एफसीलाई अन्तिम खेलमा २–१ ले हराउँदै टोलीले प्ले अफमा पुग्ने सम्भावना जीवन्त राखेको छ । प्रदर्शन सन्तोषजनक भएपनि टोलीले सोचे अनुसारको नतिजा निकाल्न नसक्दा भने सुजल दुखित छन् ।

‘खेल्न नपाएको एकदमै मिस हुन्छ । इन्जुरीले गर्दा बक्समा सिमित हुन पर्दा दुःख पनि लाग्छ । राती सुत्ने बेला पनि पीडा हुन्छ’, उनले निराश हुँदै भने, ‘खेल्न पर्ने समयमा चोटले गर्दा खेल्न पाइएन भन्ने हुन्छ । मैले नै गोल गर्न त सक्थिन होला । तर टोलीलाई यो भन्दा राम्रो गर्नका लागि सघाउन सक्थें भन्ने हुन्छ ।’

प्लेयर बक्समा बसेर खेल हेर्दा अन्त्यन्तै कठीन हुने सुजलले यसै पटक अनुभव गरे । ‘खेल्न भन्दा बक्समा बसेर हेर्न झन गाह्रो हुने रहेछ । आफू त्यहाँ भएको भए अलिकति राम्रो गर्न सक्थेकी हुन्छ । आफ्नो टोलीका खेलाडीले बल अघि बढाउँदा आफ्नो चालै नपाई आफै खुट्टा चल्ने रहेछ । हाम्रो टोली सक्दो राम्रो खेलेको छ । खाली नतिजा हामीले सोचे जस्तो आउन सकेन,’ उनले थपे ।

फरक अनुभव

खेलाडीका रुपमा आफूले राम्रो खेल्नुपर्छ र टोलीलाई जिताउनुपर्छ भन्ने ध्यान हुन्छ । सुजलले यसपटक व्यवस्थापकका रुपमा फरक अनुभव गरेका छन् । खेल्न नछाड्दै व्यवस्थापनको पनि अनुभव गर्न पाए ।

‘अहिले जे सम्भव थियो त्यहि गर्ने अवसरलाई मैले बढी भन्दा बढी सदुपयोग गर्ने प्रयास गरेको छु’, उनले भने, ‘पेपरवर्क मैले गर्नुपर्ने होइन । खेलाडीलाई हौसाला बढाउने । समेट्ने । अनुभव सेयर गर्ने हो ।’

फुटबलमा दबाब स्वभाविक मान्ने सुजल अगाडि भन्छन्, ‘खेल्दाको दबाब त बानी परिससकेको छ । व्ययवस्थापकका रुपमा फरक अनुभव हुने रहेछ । आफूले के गर्न सकिन्छ पूरा टोलीको लागि भन्ने सोचाई आउने रहेछ ।’

अहिलेको यो व्यवस्थापकिय अनुभवले भविष्यमा पनि काम आउनेमा सुजल आशावादी छन् । ‘खेलाडीले कुनै दिन विश्राम लिनै पर्छ । खेल जीवनमा सक्रिय हुँदै व्यवस्थापकिय अनुभव पनि लिने मौका मिल्यो । सायदले यसले भविष्यमा फुटबलमै फरक भूमिकामा अघि बढ्न मद्दत गर्न सक्छ,’ उनले भने ।

एनएसएलले फुटबललाई अर्को स्तरमा लग्यो

घरेलु फुटबलको परम्परागत व्यवस्थापनमा बानी परिसकेकोले सुजलले एनएसएल त्यसरी नै अघि बढ्ला भन्ने सोचेका थिए । तर, जसरी कर्पोरेट हाउसहरुको आबद्धता रह्यो, खेलाडीको अक्सन, विदेशी खेलाडीको आगमन र एनएसएलको आयोजनाले उनको त्यो सोचाई बदलिदियो ।

‘हामीले सिमित श्रोतमा फुटबल खेल्दै आएका थियौं । त्यसैमा बानी परेको थियो’, उनले भने, ‘तर एनएसएल सञ्चालन भयो त्यसले फुटबलको माहोललाई अर्को स्तरमा पुर्याएको छ ।’

एनएसएलका कारण सोचे भन्दा फरक रुपमा खेलाडीलाई व्यवहार गरिएको सुजलको अनुभव छ । ‘खेलाडीलाई दिएको महत्व, सेवा, सुविधा , फाइभ स्टार होटलमा राख्ने भनेको व्यवसायिकताको अर्को स्तरमा गएको महसुस गरेको छु’, उनले थपे, ‘विगतमा भन्दा स्तरीय खेलाडीहरु देख्न पाइएको छ । खेलको स्तर पनि बढेको । प्रतिस्पर्धा झनै बढेको । विदेशीसँगै स्थानिय खेलाडीले पनि आफ्नो तर्फबाट शतप्रतिशत दिएको देखेको छ ।’

हरेक खेलाडीले अर्को वर्ष एनएसएलको पाटो हुनका लागि अझै बढी मेहनत गर्नुपर्ने देखिएको सुजलको बुझाई छ । ‘इतिहासमा म कति राम्रो छु भनेर अब हुँदैन । वर्तमानमा कस्तो खेल्छ त्यसले बढी अर्थ राख्छ’, उनले थपे, ‘आफ्नो क्षमता अनुसारको मुल्य पाउने अवस्था बनेको छ । जसले राम्रो खेल्छ उसले नै मौका पाउनु भनेको खेलाडीमा प्रतिस्पर्धा पनि बढ्नेछ ।’

सुजल खेलाडीले पनि अझै बढी सचेत हुनुपर्ने समय आएको बताउँछन् । ‘जस्तो खेले पनि क्लबले लिहाल्छ भन्ने पुरानो मानसिकताबाट अब हामीले पनि बाहिर निस्कन पर्ने भएको छ । आफूलाई सधै फिट राख्नु पर्यो । मौका मिल्दा प्रदर्शन गर्नुपर्यो । अक्सनमा पर्न अब सहज छैन भन्ने सन्देश गएको छ । यो व्यवसायिक फुटबलका लागि राम्रो प्रयास हो भन्ने लाग्छ,’ उनले प्रष्ट पारे ।

अर्को सिजनबाट एनएसएल अझै प्रतिस्पर्धात्मक हुने सुजलको विश्वास छ । ‘पहिलो आयोजनामा नै यसले घरेलु फुटबलमा एउटा मानक राखेको छ । आउने वर्षमा अझै राम्रो हुन सक्छ भन्ने अहिलेको व्यवस्थित आयोजनाले विश्वास गर्न सकिन्छ । मैले बुझे सम्म खेलाडी एकदमै खुसी छन् । यसलाई हामी सबैले सकारात्मक लिनुपर्दछ,’ उनले बताए ।

एनएसएल अझै राम्रो हुन सक्थ्यो

फुटबल दर्शक विना कल्पना गर्न सकिन्न । तर कोरानाका कारण विना दर्शक दशरथ रंगशालामा एनएसएल भइरहेको छ । सुजलले सबैभन्दा बढी दर्शक नै मिस गरेका छन् ।

उनले थपे, ‘यो प्रतिस्पर्धात्मक खेल दर्शकले रंगशालामै आएर हेर्ने समय हुन्थ्यो भने कल्पना गर्नुस् कत्ति रमाइलो हुन्थ्यो होला । खेलाडी र फुटबलमा पहिलो पटक प्रवेश गरेका कर्पोरेट हाउसको हौसला बढ्थ्यो,’ उनले भने ।

अर्को उनलाई खड्कोको पक्ष भनेको खेलाडी संख्या हो । एउटा टोलीले २० खेलाडी राख्न पाउने प्रावधान छ । फुटबलमा सके बढी नसक्दा कम्तीमा २३ खेलाडी राख्न पाउँदा राम्रो हुने उनको सुझाव छ ।

खेलाडीलाई चोट, कार्डलगायतका समस्या हुन्छन् त्यसैले संख्या अलि बढी हुनुपर्छ । त्यस्तै पहिलो पटक कम समयमा प्रतियोगिता आयोजना गर्नुपर्ने बाध्यता बुझ्न सकिने भएपनि भविष्यमा समय अवधि र तयारीको समय बढाउनुपर्ने उनको सुझाव छ । भविष्यमा एनएसएल काठमाडौं बाहिर जान सकेको खण्डमा त्यहाँका फुटबलप्रेमीले पनि आफ्नै शहरमा प्रतिस्पर्धात्मक फुटबल हेर्न पाउनेहुँदा त्यसमा पहल गर्नुपर्नेमा जोड दिन्छन् ।

‘उहाँहरुको योजना छ भन्ने सुनेको छु’, अन्त्यमा सुजलले भने, ‘काठमाडौंमा जस्तै जिल्लाहरुमा पनि फुटबल एकदमै रुचाईन्छ । उहाँहरुलाई पनि ध्यानमा राखेर आउने संस्करण हुन सके त्यसले घरेलु फुटबललाई थप उचाईमा लानेछ ।’