दीपेश तिमल्सिना (हाम्रो खेलकुद)

 अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) का पूर्व अध्यक्ष गणेश थापाले भन्ने गर्थे मैले छोडेको पछि एन्फाको चुनाव सहज हुन्न, दुई तीन प्यानल हुन्छ । यो उनले यसै भनेका होइनन् । एन्फा भित्रको गुट उपगुट राजनीति राम्रो सँग बुझेका उनको यो अनुमान गलत थिएन । तर, पछिल्लो २० बर्ष उनका लागि त्यही गुट उपगुटको राजनीति एन्फामा एक छत्र राज गर्नका लागि सजिलो उपाय बन्यो । जति सुकै गुट उपगुट बनेपनि त्यसले उनलाई अप्ठेरो होइन बरु सजिलै पार्यो । उनलाई नेता मान्न कुनै गुटलाई समस्या थिएन । लडाई थियो त थापापछिको दोस्रो वरियता को भन्नेमा । गुट उपगुटले थापापछि आफ्नै मान्छेलाई एन्फाको दोस्रो नेता मान्दै आएको थियो । थापालाई राम्ररी थाहा थियो, एन्फा भित्र एउटा गुटले अर्को गुटलाई मान्ने परिस्थिति थिएन । तर, जति सुकै गुट बनेपनि आफ्नो विरुद्धमा जान नसक्नेमा थापा ढुक्क थिए । फुटाउ र राज गरमा माहिर थापाले त्यसकै आडमा दुई दशक एन्फा चलाएपनि । सबै फड्के किनाराका साक्षी बनिनै रहे ।

यो गत बर्ष सम्मको एउटा परिस्थिति थियो । अहिले फुटबलमा तीब्ररुपमा दृश्य फेरिएका छन् र एन्फा निर्वाचनको संघारमा आइपुगेको छ । थापाले अनुमान गरे जत्तिकै नभए नभएपछि धेरै चुनौतिको पार गर्दै एन्फा निर्वाचनमा होमिएको छ । बर्षको सुरुआतमा फिफाले थापालाई भ्रष्ट करार गर्दै १० बर्षको निलम्बनसहित २० लाख रुपैयाँ भन्दा बढीको जरिवाना तोकेपछि उनी नेपाल फुटबलको सर्वोच्च पदबाट अलग हुन बाध्य भएका छन् । यद्दपी फिफाको कारवाहीका बीचपनि उनले आफुलाई देश भित्र कारवाही नभएकोले एन्फा अध्यक्ष आफै रहेको दाबी समेत गर्दै आएका थिए । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले आफुविरुद्धको मुद्दालाई तामेलीमा राखेका कारण सभासद समेत रहेको थापालाई त्यो भन्ने आट मिलेको हो । नत्र, उनलाई राम्ररी थाहा छ, फिफाले कारवाही गरेको व्यक्तिको फुटबलमा कुनै अस्तित्व रहँदैन भन्ने । फिफाका पूर्व अध्यक्ष सेप ब्लाटर र युइएफका अध्यक्ष मिचेल प्लाटिनीपनि अहिले फिफाको प्रतिबन्धमा छन्, र उनीहरु फुटबलमा सक्रिय छैनन् ।

पछिल्लो एक बर्ष नेपाली फुटबल घटनालाई सबैले राम्ररी बुझेका छन् । थापाले आफु नभएपनि आफ्नो छायाँ एन्फा नेतृत्व राख्न चाहन्छन् । नरेन्द्र श्रेष्ठलाई आफ्नै नेतृत्वमा कार्यवहाक अध्यक्ष बनाउनु त्यसकै एउटा बलियो उदाहरण छ नै ।  अन्ततः थापाको इच्छा विपरित सोमबार एन्फा अध्यक्ष र रिक्त रहेको एक उपाध्यक्षका लागि निर्वाचन हुने भएको छ । अप्रत्यासित कुनै घटना नभए एन्फाले सोमबार साँझ सम्म नयाँ नेतृत्व पाउनेछ । अनि एन्फामा दुई दशक लामो थापाको एकक्षत्र राजको औपचारिक रुपमै अन्त्य हुनेछ ।

तर, मैदानमा रहेका अध्यक्षका दुई उम्मेदवार मध्ये एउटा प्यानल जित्दा भने थापाको छायाँ यथावत रहनेछ । अहिलेका कार्यवहाक अध्यक्ष श्रेष्ठ र थापाकै साला मणी कुवरको प्यानल जित्यो भने थापालाई आफ्नो इशारामा चलाउन सहज हुनेछ । देख्दा देशभरका प्रतिनिधिले चुनेका फुटबल नेता देखिएपनि श्रेष्ठ र कुँवर थापाकै निर्देशनमा चल्ने निश्चित प्राय छ । अर्को प्यानल अर्थात् उपाध्यक्ष कर्मा छिरिङ शेर्पाको समूह जितेको खण्डमा भने थापाको छायाँ एन्फामा पर्नेछैन । या पार्न खोजेपनि त्यसको प्रभाव कम हुन सक्छ ।

सरसर्ती अहिलेको चुनावी माहौल हेर्दा दुवै पक्ष जित्ने सम्भावना उस्तै देखिन्छ । ६८ मध्ये मतदाता मध्ये झन्डै ६० जना एउटा एउटा पक्षमा खुलेर लागेका छन् । कुनै पक्षमा नलाग्ने थोरै छन् । सोमबारको चुनावमा ती निर्णायक पनि हुन सक्छन् । नेपाली फुटबलका बारेमा चासो राख्नेहरु एन्फामा थापाको प्रभाव नरहेको हेर्न चाहेका छन् । तर, निर्वाचनमा आमधारणा कै प्रतिनिधित्व हुन्छ भन्ने छैन ।

अहिलेको परिस्थित जे जस्तो भएपनि एन्फाको निर्वाचनले यथास्थितिलाई नै निरन्तरता दिने वा परिवर्तनलाई साथ दिने भन्ने परिणाम दिनेछ । श्रेष्ठ जित्नु भनेको थापाकै निरन्तरता हुनेछ । हिजो थापाकै समर्थक रहेपछि पछिल्लो दुई बर्षमा पारदर्शिता, आर्थिक अनुसासन र भ्रष्टाचारीलाई कारवाहीको माग गर्दै शर्पाले आफ्नो परिचय फेर्न सफल भएका छन् । अब निर्णायक घडी आइपुगेको छ । देशभरका प्रतिनिधिले नेपाल फुटबलको भविष्यका बारेमा गम्भिर भएर सोच्नु पर्ने समय आएको छ । यथास्थितिमै रमाउने की परिवर्तनको प्रयास गर्नेछ । बाहिरबाट जत्तिनै परिवर्तनको कुरा गरेपनि निर्णय गर्ने अधिकार तीनै ६८ मतदातासँग मात्रै छ ।

श्रेष्ठले पछिल्लो एक बर्ष कार्यवहाक अध्यक्षका रुपमा आफ्नो क्षमता देखाउने पर्याप्त अवसर पाएका थिए । तर, त्यसमा उनी सफल देखिएनन् । उल्टो एन्फा होस्टेललाई नै आफ्नो घर बनाएर बसे । थापाले लगेको एन्फाको गाडी फिर्ता गर्नु त कता हो कता आर्थिक विवादमा परेर एएफसीको जागिर छोडेका एन्फा अध्यक्षा थापाका जेठा छोरालाई विशेषज्ञका रुपमा एन्फामा जागिर दिए । उनी थापाको चंगुलबाट फुत्कन सकेनन् । अब पनि श्रेष्ठनै निर्वाचित हुनु भनेको पछिल्लो एक बर्षमा उनले गरेको कामलाई अनुमोदन गर्नु हो । अर्कोतर्फ शेर्पा पनि फुटबलमा टेस्ट हुन बाँकी रहेका नेता हुन् । उनी निर्वाचित हुदाँ श्रेष्ठले भन्दा केही फरक र थापाको छायाँबाट एन्फालाई मुक्त गराउने छन् भन्ने आशा गर्ने ठाँउ छ । यदि शर्पा निर्वाचित भएर पनि राम्रो काम गर्न असफल भए भने एक बर्षपछि हुने केन्द्रिय समितिको निर्वाचनबाट नयाँ नेता चुन्ने अवसर फेरी पनि फुटबलकर्मीकै हातमा हुनेछ । त्यसअर्थमा सोमबारको एन्फा निर्वाचन देख्दा समान्य भएपनि नेपाली फुटबलको व्यवस्थापकिय परिवर्तनका लागि अर्थपूर्ण हुनेछ र त्यसको प्रभाव लामो समय फुटबलमा पर्नेछ । फुटबलमा परिवर्तन ल्याउने की फेरी पनि थापाकै निरन्तरता चाहने त्यसमा फुटबलका मतदाताले विवेक पुर्याउने समय आएको छ ।