सुबास हुमागाईं /प्रकाश तिमल्सिना, काठमाडौं

दशरथ रंगशालामा आइतवार साँझ दुई पटकमा गरेर झन्डै सबा घन्टा रोकिएको नेपाल र भारतबीच महिला साफ च्याम्पियनसिपको दोस्रो सेमिफाइनल पुनः सन्चालन हुन कसरी सम्भव भयो ? यो धेरैका लागि अहिले पनि अन्योलको विषय छ ।

दोस्रो हाफमा नेपाल १० खेलाडीमा सिमित भएपछि भारतले गोल गरेको थियो । संगीता बास्फोरको उत्कृष्ट गोलमा भारतले अग्रता लिएको थियो। भारतीय सबै खेलाडी गोलको खुसी मनाउन थाले । त्यसक्रममा सबै खेलाडी आफ्नो बेन्चतर्फ गए । भारतको हाफ र बेन्च एकैतर्फ रहेकाले नेपाली टोलीले फटाफट बल चलाउने प्रयासमा थियो । भुटानी रेफ्री चोकी ओमले सिठ्ठी फुक्ने बित्तिकै सावित्रा भण्डारी ‘साम्बा’ले सेन्टरबाट बल अघि बढाउँदै प्रितीलाई पास गरिन् । नेपालले बल चलाउने क्रममा भारतका कुनै खेलाडी विपक्षी हाफमा थिएनन् ।

साम्बाले प्रितीलाई बल दिएपछि भारतीय खेलाडीले आफ्नो पोष्टमा अघि बढाएको देखेर गोलकिपरसहित अन्य खेलाडी पोष्ट तिर अघि बढे । भारतीय खेलाडी पोजिसनमा पुग्नुअघि नै प्रितीले बल प्रहार गर्दै गोल गरिन् । तर रेफ्रीले त्यसपछि फोर्थ अफिसियल र सहायक रेफ्रीको निर्देशनमा गोल दिइनन् ।

कारण नेपालले बल चलाउने बेलामा भारतीय अफिसियल पनि मैदानभित्र थिए । रेफ्रीले नेपालको गोल रद्द गर्दै भारतीय एक अफिसियललाई पहेंलो कार्ड दिइन् । नियम अनुसार त गोलले मान्यता पाउनुपर्ने थियो । तर रेफ्रीले नेपालको गोललाई अयोग्य भन्दै गल्ती गरिन् । नेपालले पनि असन्तुष्टि पोख्यो । तर नेपालले खेल सुरु नगरे रद्द गरेर भारतलाई विजेता घोषणा गर्ने धम्कि दिएपछि नेपालले बाध्य भएर खेल सुरु गर्नुपर्यो ।

पुनः खेल सुरु भएको एक मिनेट नबित्दै दर्शकहरुले मैदानमा बोतल प्रहार गर्न थालेपछि खेल रोकियो । नेपालको बेन्चले पनि फोर्थ अफिसियलसँग असन्तुष्टि पोख्यो । खेल रोकिएपछि रेफ्री एसेसर भारतकी मारिया रेबेलो र म्याच कमिस्नर भुटानका मिन्दु दोर्जी पनि मैदानछेउ पुगे । दुवैले रेफ्रीसँग छलफल गरे ।

नेपालले गोल नदिए नखेल्ने जिकिर गरिरह्यो । यता भारतले भने नेपालले बल चलाइसकेका कारण गोल रद्द नै हुनुपर्ने बतायो । लामो समयसम्म पनि नेपाली टोली खेल्नका लागि तयार थिएन । अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) अफिसियल खेल्नुपर्छ वा के गर्ने भन्ने विषयमा निर्णय लिन सकिरहेका थिएनन् । कतिपय पदाधिकारी र अफिसियल खेल्नु हुँदैन नै भन्ने पक्षमा थिए । कहिले रेफ्री परिवर्तन गर्नुपर्छ भन्नेसम्म माग राखेका थिए ।

रेफ्रीको निर्णयका कारण भएको विवादले खेल झन्डै १ घण्टा रोकियो । खेल रद्द समेत हुने संघारमा थियो । त्यस्तोमा राष्ट्रिय पुरुष टोलीका कप्तान किरण चेम्जोङ र एन्फा खेलाडी संघका अध्यक्ष विक्रम लामाले बेन्चनजिक गएर घटनाक्रम बुझे । किरण र विक्रमले टोलीका सिनियर खेलाडी साम्बा, कप्तान एन्जिला तुम्बापो सुब्बा र गिता रानालाई खेल खेल्न सल्लाह दिएपछि नेपाली टोली खेल्नका लागि तयार भएको थियो ।

एन्फाका पूर्व अध्यक्ष कमाछिरिङ शेर्पाको सल्लाहमा किरण र विक्रम खेलाडीलाई सम्झाउन दर्शक दिर्घाबाट तल गएका थिए । यति बेला एन्फाका वर्तमान अध्यक्ष पंकज विक्रम नेम्वाङ र महासचिव किरण राई भने देशबाहिर रहेका छन् । यस्तोमा एन्फा कार्यसमितिका अन्य पदाधिकारीले निर्णय लिन सकिरहेका थिएनन् ।

‘खेल अझै ३५ मिनेट बाँकी छ । तिमीहरु खेलेर जित्न सक्छौं । यत्रो समर्थक तिमीहरुको खेल हेर्न आउनुभएको छ । रेफ्रीको निर्णय गलत थियो । तर त्यसलाई मान्नुको विकल्प हामीसँग हुँदैन भनेर किरण र विक्रम दाईले सम्झाएपछि हामी खेल्न राजी भएका हौं, साम्बाले घटना क्रम स्मरण गर्दै भनिन् ।

एन्फाका पूर्व अध्यक्ष कर्माछिरिङ शेर्पाले खेलाडी खेल्न नमानेकोले एकपटक गएर सम्झाउन आफूलाई भनेको विक्रमले बताए । ‘पूर्व अध्यक्ष ज्यू र किरण तल गएर सम्झाउन प्रयास गर्नुभएको रहेछ । त्यति बेला पनि खेलाडी नमानेपछि उहाँहरु माथि भिआइपी दिर्घामा आउनुभएको थियो’, विक्रमले भने, ‘म सिट नपाएर त्यहि भर्याङमा बसेको थिएँ । मलाई के कारणले खेल रोकिएको थियो भन्ने थाहा थिएन । म भएकै ठाउँमा आएर कर्मा सरले एक पटक खेलाडीलाई सम्झाउन भनेपछि म झरेको थिएँ।’

विक्रमले अगाडि थपे, ‘पहिला त्यहाँको अवस्था बुझे । नखेल्दा हामीमाथि कारवाही हुन्थ्यो । खेलाडीमा रिस, आवेग, फ्रस्टेसन सबै थियो । गोलको मान्यता नपाएसम्म नखेल्ने भन्नेमा उहाँहरु हुनुहुन्थ्यो । सिनियर खेलाडी भएकोले एन्जिला, गिता, सम्बालाई बेलाएर हामीले सम्झौयो । किरण पनि त्यति बेला आइसकेका थिए । खेल अनुशासन हामीले राख्नुपर्छ । फुटबलमा यस्ता घटना हुन्छन् । फुटबललाई यसैले निर्दयी खेल भनिएको हैन भन्यौं ।’

विक्रमले थपे,’ यो घटनाले नेपाली फुटबलमा नै ठूलो असर पर्न सक्छ । आउने जेनेरेसनको लागि पनि तपाईहरुले खेल्नुपर्छ । बाँकी समय खेल्दा तपाईहरु जित्न सक्नुहुन्छ भनेर सम्झायौं। ३५ मिनेटमा जित्न सकिन्छ भनेपछि उहाँहरु तयार हुनुभयो । गितालाई तिम्रो भूमिका महत्वपूर्ण हुन्छ भने मैदान झिर्ने बेला पुनः सम्झाए । उनी कन्भिन्स थिइन् । भने जस्तै नतिजा आयो । धर्यताको ठूलो मुल्य छ भन्ने फेरि एकपटक प्रमाणित भएको छ ।’

पुरुष टोलीका कप्तान किरणले पनि खेलाडी आवेगमा रहेको अवस्थामा सम्झाउन आफ्नो कर्तव्य रहेको बताए । ‘हामी खेलाडीले खेलेर नै उत्तर दिने हो । हामीले खेल्न मानेनौ भनेपनि हार हुन्छ । ३५ मिनेट समय छ, खेलेर नै जित्न सक्छौं । हजारौं दर्शक खेल हेर्न आउनुभएको छ । देशका लागि र टिमका लागि खेलेर जित्नुपर्छ भन्यौं,’ किरणले सुनाए ।

सनियर खेलाडीको अनुरोधकै कारण लामो विश्रामपछि खेल पुनः सुरु भयो । खेल सुरु भएको केही मिनेटमै नेपालले गोल फर्कायो । प्रितीले मिडफिल्डबाट दिएको पासलाई साम्बाले गोलरक्षक र डिफेन्डरको बीचबाट गोल गरिन् ।

त्यसपछि थप गोल हुन नसक्दा खेलको निर्णय टाइब्रेकरबाट लिइएको थियो । पेनाल्टी सुटआउटमा नेपाल ४–२ ले विजयी हुँदै बंगलादेशसँगको फाइनल भेट पक्का गर्यो । बंगलादेशले आइतबार नै भुटानलाई ७–१ ले हराउँदै फाइनलको यात्रा तय गरेको थियो । गत संस्करणमा पनि यि दुई टोलीबीच फाइनल भएको थियो । जसमा बंगलादेश पहिलो पटक च्याम्पियन बनेको थियो ।

भारतले दोस्रो हाफमा गोल गरेको लगत्तै नेपालले सेन्टरबाट बल चलाउँदै भारतको पोष्टमा गरेको गोलले मान्यता नपाएपछि विवाद सुरु भएको थियो । दोस्रो हाफको ५० औं मिनेटमा नेपाल १० खेलाडीमा सिमित भयो । रेखा पौडेलले रन्जना चानुमाथि फल गरेपछि रेफ्री चोकी ओमले दोस्रो पहेंलो कार्ड देखाएकी थिइन् । त्यसअघि रेखाले पहिलो हाफको इन्ज्युरी समयमा मनिषामाथि गरेको फलका कारण पहेंलो कार्ड पाएकी थिइन् ।