पोखरा (हाम्रो खेलकुद) – लामाचौर स्थित गोस्ते खेल मैदानमा गैर आवासीय नेपाली संघ (एनआरएन) ले ७ खेलाडी नै मैदानमा उत्रिन तयार थियो । तर गण्डकीका खेलाडीले खेल्न नमानेपछि खेल रद्द गर्नु परेको थियो । रद्द भएको खेलको निर्णय गर्दै राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् (राखेप) ले गण्डकीलाई ३ अंक दियो ।

गण्डकी ३ अंक पाउँदै समूह ‘ए’ को विजेता बन्दै सेमिफाइनलमा प्रवेश गर्न सफल भयो । आधुनिक फुटबलमा विश्व फुटबल महासंघ (फिफा) को नियम अनुसार प्रत्येक खेलमा म्याच कमिशनर (खेल आयुक्त) हुनै पर्छ । म्याच कमिस्नर नभएमा खेल नै सुरु हुँदैन । खेलमा विवाद भए वा केही भएमा अन्तिम निर्णय गर्ने काम भनेकै म्याच कमिस्नर नै हो ।

आइतबार लामाचौरमा तालिका अनुसार मध्यान्ह १२:३० बजे खेल थियो । रेफ्री, गण्डकीका खेलाडी, स्थानीय आयोजक सुरक्षा व्यवस्था सबै भएपनि खेलमा म्याच कमिस्नर अनुपस्थित थिए । मैदानमा सहभागि एक खेलकर्मीका अनुसार म्याच कमिस्नर कृष्ण थापा विवादित खेलमा उपस्थिति हुनुपर्ने भएपनि उनी नआएको सुनाए ।

‘म्याच कमिस्नर विना त फुटबलको परिकल्पना पनि हुँदैन । यो सामान्य खेल होइन् राष्ट्रिय स्तरको खेल हो । यो खेलमा ख्याल ठट्टा चल्दैन्,’ उनले भने,‘यहाँ त म्याच कमिस्नर पनि भत्ता पचाउनका लागि मात्रै देखियो । त्यसै त विवादित खेल छ अनि म्याच कमिस्नर पनि छैन् यस्तो कँहि पनि देखिन् ।’

यस्तै कास्की जिल्ला फुटबल संघका एक सदस्यले आइतबार गण्डकी र एनआरएनको खेलमा म्याच कमिस्नर मात्रै नभई नवौंको पुरुष खेल संयोजक तथा सदस्यहरुकै सहभागिता नभएको बताए । उनले खेल भएपनि नभएपनि उनीहरुको उपस्थिति हुनैपर्ने थियो । पोखरामा जारी खेलको म्याच कमिस्नर कृष्ण थापा पोखरा रंगशाला स्थित फुटबल मैदानमा देखिएपनि लामाचौरमा भने अनुपस्थित थिए ।

अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) का प्रतियोगिता निर्देशक संजिव मिश्रले हरेक खेलमा म्याच कमिस्नर अनिवार्य हुनुपर्ने जानकारी दिए । उनले एन्फाले विगत २० वर्ष यता हरेक खेलमा म्याच कमिस्नर राख्दै आएको सुनाए । म्याच कमिस्नर नभएमा खेल नै नहुने उनको भनाइ छ ।

‘गण्डकी र एनआरएनको खेलमा पनि म्याच कमिस्नर हुनुपर्थ्यो । त्यहाँ सबै निर्णय लिने भनेकै कमिस्नरले हो,’ उनले भने,‘हरेक निर्णय लिने अधिकार भनेकै म्याच कमिस्नरले हो ।’

आधुनिक फुटबलमा कमिस्नरको जिम्मेवारी निकै महत्त्वपूर्ण रहेको उनले सुनाए । ‘आधुनिक फुटबलमा जुन खेल हुन लागेको हो त्यो खेलमा कमिस्नर हुनैपर्छ । सम्पूर्ण खेल खेलाउने, एम्बुलेन्सदेखि मैदानको स्तर हेर्ने सबै काम उसैको हुन्छ । आयोजकको तर्फबाट सम्पूर्ण उत्तरदायित्व उनकै हुन्छ । रेफ्री नियुक्त गर्नेदेखी सुरक्षाको सबै पाटो हेर्ने काम हुन्छ,’ उनले भने ।

एनआरएन टिमका प्रतिनिधि धरमराज गिरीले आफुहरुलाई राखेपको निर्णय स्विकार्य नभएको बताए । उनले एनआरएनको विधान र खेलकुद फरक पाटो रहेको बताए । एनआरएनको सदस्यता प्राप्त गर्नका लागि १८० दिन पुगेको हुनुपर्ने प्रावधान रहेपनि एनआरएनले करारमा खेलाडी राख्नका लागि १८० दिन पुग्नुपर्ने प्रावधान नरहेको उनले बताए ।

‘राखेपले गरेको निर्णय हामी मान्दैनौं । पहिलो कुरा विधि विधानमा नेपालभित्रका खेलाडी खेल्न पाउँदैन भन्ने हुनुपर्छ त्यो छैन् । यो राष्ट्रिय स्तरको छनोट हो नेपाली खेलाडीले खेल्न नपाउने भन्ने हुन्छ ?,’उनले आइतबार आफ्नो टिमको ८ खेलाडीलाई कारवाहि गरेपछि सात जना खेलाडी नै मैदानमा उतार्न तयार रहेपनि रेफ्रीले नमानेको बताए ।

राखेपले एनआरएनलाई विभागिय क्लब मानिरहँदा आफुहरुले करारमा खेलाडी राख्न पाउनुपर्ने उनको माग छ । गण्डकीमा आयोजना भएको खेलमा एनआरएनको खेलाडी हटाउन खेलकुद मन्त्री समेत हात रहेको उनको आरोप छ । आफुहरुले विदेशी नखेलाइ नेपाली खेलाडीनै खेलाएको बताउँदै उनले प्रदेश १ ले जातीय भेदभाव गरेको भन्दै गम्भिर आरोप समेत लगाए ।

नवौंको नियम अनुसार १२ नं. बुदामा टिम तयारी बारे कुनैपनि विभागिय वा प्रदेशले आ–आफ्नो लेटरप्याडमा लेखिएको खेलाडी ल्याएमा खेलाउन सकिने छ भनिएको उनले सुनाए । राखेपले सुरुमा खेल्न दिनु भनेर पत्राचार गरेको र राखेपले नै कारवाहि गर्नु राखेपको लाचारीपना रहेको उनको भनाइ छ ।

‘राखेपले ८ जना खेलाडी नखेल्ने र बाँकी ७ जना खेल्ने भनियो । मैले एन्फालाई सोध्दा ७ जना र ११ जना खेलाम न त भन्दा हुँदैन रे?’ उनले भने, ‘म सात जना खेलाउन तयार थिए । त्यो खेलाउन रेफ्री नमान्दा म सबै खेलाडी हाल्न बाध्य भएँ ।’

राखेप निर्णयमा चुकेको उनको भनाइ छ । विभागियको विल्ला भिराएर करारमा खेलाडी राख्न नपाएको उनले सुनाए । एक फिफा रेफ्रीका अनुसार ७ जना खेलाडी भएपनि खेल खेल्न पाउँछन् । तर एनआरएनए र गण्डकीबीचको खेलमा भने उक्त खेलका रेफ्रीले खेलाउन मानेनन् । विवादित खेलमा फुटबल खेल संयोजक एन्फाका उपाध्यक्ष दावा लामा, सदस्य कास्की जिल्ला फुटबल संघ अध्यक्ष उज्वल रंजित र गोर्खा जिल्ला फुटबल संघका अध्यक्ष विशाल गुरुङ समेत उपस्थित नरहेको एक पदाधिकारीले बताए ।