एजेन्सी – मुम्बई इन्डियन्स इन्डियन प्रिमियर लिग (आइपिएल) को सर्वाधिक पाँच पटक उपाधि जित्ने फ्रेन्चाइज टोली हो । रोहित शर्माको कप्तानीमा रहेको मुम्बईले यस सिजनमा भने इतिहासकै खराब प्रदर्शन गरेको छ । सुरुवाती ६ खेलमा मुम्बई जित बिहीन बनेको छ ।

आइपिएल इतिहासमा सुरुवाती ६ खेल नै हार्ने मुम्बई तेस्रो टोली हो । यसअघि सन् २०१३ मा दिल्ली डेयर डेभिल्स (दिल्ली क्यापिटल्स) र २०१९ मा रोयल च्यालेन्जर्स बेंगलोरले सुरुवाती ६ खेल हारेका थिए । यसअघि मुम्बईले २०१४ मा सुरुवाती पाँच खेल गुमाएको थियो । मुम्बई २०१३, २०१५, २०१७, २०१९ र २०२० को च्याम्पियन टोली हो ।

मुम्बईपछि चेन्नई सुपर किंग्सले चार उपाधि जितेको छ । चेन्नईले यस सिजनमा ६ खेलमा ५ मा र १ मा जित निकालेको छ । मुम्बईले २०१५ देखि २०२० सम्म प्रमुख उपाधिको दाबेदार टोली बनेको थियो । तर मेगा अक्सनमा चार खेलाडी मात्र राख्न पाएपछि मुम्बईले नयाँ टिम निर्माण गर्नुपर्यो । तर नयाँ टिम निर्माणको कारण कमजोर देखिएको छ ।

मुम्बईमात्र होईन सबै फ्रेन्चाइज टोलीले नयाँ निर्माण गरेका हुन् । समग्रमा आइपिएलको सर्वाधिक सफल टोली मुम्बई आफ्नो इतिहास कै कमजोर देखिनुमा प्रमुख पाँच कारण यस प्रकार छन् ।

५.म्याच विनर अलराउन्डरको अभाव

हार्दिक पान्ड्या र क्रुनाल पान्ड्या दाजुभाइलाई मुम्बईले मेगा अक्सनअघि फुकुवा गरेको थियो । मुम्बईले जितेका पछिल्ला तीन उपाधिमा पान्ड्या दाजुभाइको अलराउन्ड प्रदर्शन महत्वपूर्ण थियो । काइरन पोलार्डलाई छाड्दा अन्य स्टार अलराउन्डर छैनन् । पोलार्ड आफैंले संघर्ष गरेका छन् ।

अलराउन्डरको रुपमा टिम डेविडलाई अक्सनमा ८ करोड २५ लाख भारुमा किनेको थियो । तर उनको सुरुवाती प्रदर्शन अपेक्षा भन्दा धेरै खराब रह्यो । उनले सुरुवाती दुई खेलमा १३ रन मात्र बनाएपछि डेवाल्ड ब्रेभिसले मौका दिएको थियो । सधैं प्रमुख बलर वा ब्याटर चल्छन् भन्ने हुँदैन । त्यो अवस्थामा अलराउन्डरमा निर्भर रहनुपर्छ । तर मुम्बईमा त्यो विकल्प छैन । त्यसैले मुम्बई यस सिजनमा कमजोर देखिएको छ । अन्य सबै टोलीमा स्टार अलराउन्डर छन् ।

४.सूर्यले साथ नपाउनु र ब्याटिङमा गहिराई नहुनु

मध्यक्रममा सूर्य कुमार यादवमा मुम्बईमा बढी निर्भरछ । उनको प्रदर्शनले नतिजा निर्भर पर्ने देखिन्छ । शीर्ष तीन ब्याटरमा रोहित, डेवाल्ड ब्रेभिस र ईशान किशन छन् । सधैं शीर्षक्रमका ब्याटर चल्छन् भन्ने हुँदैन । त्यो अवस्थामा मध्यक्रमले सम्हाल्नु पर्नेहुन्छ । तर मुम्बईमा सूर्यलाई छाड्दा भरपर्दा र अनुभवी ब्याटर देखिदैनन् ।

पोलार्ड विष्फोटक ब्याटर हुँदा उनको विकेट गुम्ने जोखिम त्यतिनै हुन्छ । पोलार्डको भूमिका अन्तिम समयमा विष्फोटक अन्त्य गर्नुपर्ने हुन्छ । तर त्यो किसिमको ब्याटिङ गर्ने आधार भने मध्यक्रमका ब्याटरले तयार पार्नुपर्छ । मध्यक्रमका ब्याटर नचल्दा दबाबमा पोलार्डले पनि आफ्नो शैलीको खेल खेल्न सकेका छैनन् ।

पोलार्ड आउट हुँदा मम्बईको ब्याटिङमा गहिराई छैन । ६ ब्याटरको प्रदर्शनले जित वा हार निर्धारण हुनुपर्ने अवस्था छ । यसअघिका मुम्बईको ब्याटिङ ८–९ नम्बर सम्म हुने गर्दथ्यो । ड्यानिल साम्स र टिम डेविडलाई किनेपनि उनीहरुको प्रदर्शन अपेक्षा अनुसार हुन सकेन । पान्ड्या दाजुभाइको अभाव खड्किएको छ ।

३.रोहित र ईशान नचल्नु

कुनैपनि टोलीलाई ओपनरको प्रदर्शन निकै महत्वपूर्ण हुन्छ । सुरुवात अनुसार मध्यक्रम र तल्लोक्रमका ब्याटर त्यसै अनुसार खेल्ने गर्दछन् । तर मुम्बईका दुई प्रमुख ब्याटर ईशान किशन र कप्तान रोहित शर्माले संघर्ष गरेका छन् । ईशानले सुरुवाती दुई खेलमा दिल्लीसँग ८१ रन र राजस्थान रोयल्ससँग ५४ रन जोडेका थिए ।

त्यसपछि राम्रो प्रदर्शन गर्न सकेका छैनन् । रोहितले यस सिजनमा एउटा पनि अर्धशतक पूरा गर्न सकेका छैनन् । युवा ब्याटर ब्रेभिस, सूर्य र बर्मालाई थप दबाब ब्याटिङ गर्नु परेको छ । ६ ब्याटरका साथ मैदान उत्रने हुँदा ओपनरको प्रदर्शन अझ महत्वपूर्ण हुन्छ । तर यस सिजनमा रोहित र किशनले नै ठूलो इनिङ खेल्न नसक्दा ब्याटिङ कमजोर देखिएको छ । यी दुई ओपनर चल्दा ब्रेभिस र बर्मालाई पनि खेल्न थप सहज हुनेछ ।

२. अक्सनमा स्टार खेलाडी नकिन्नु

यस पटक मुम्बईले मेगा अक्सनमा मुम्बईले खेलाडी किनबेचमा ठूलो गल्ती गरेको थियो । विदेशी खेलाडीमा जोफ्रा आर्चर सर्वाधिक ठूला नाम हुन् । तर आर्चर अर्को सिजनमा मात्र खेल्नेछन् । डेवाल्ड ब्रेभिस, राइली मेरीडिथ, ड्यानिल साम्स, फबिएन एलेन र टाइमल्स मिल्सलाई अक्सनमा किनेको थियो ।

तर यी कुनैपनि खेलाडी म्याच विनर होईनन् । अक्सनमा ईशान किशनलाई १५ करोड २५ लाख भारुमा किनेको थियो । विदेशी मात्र होईन भारतीय खेलाडी पनि म्याच विनर भित्र्याउन सकेनन् । आइपिएलमा स्टार खेलाडीको प्रदर्शन महत्वपूर्ण हुन्छ । जसको कारण नयाँ युवा खेलाडीले कुनै दबाब विना आफ्नो शैलीको खेल खेल्नुपर्ने हुन्छ ।

१. कमजोर बलिङ आक्रामण

मुम्बईको तीव्र गतिको बलिङ आक्रामण नै पाँच उपाधि जित्नुको प्रमुख कारण हो । त्यो २०१७ को फाइनलमा राइजिङ पुणे सुपर जायन्ट्सलाई १ रनले हराउँदा जितको आधार नै बलिङ थियो । २०१९ को फाइनलमा चेन्नई सुपर किंग्सलाई १ रनले हराउँदै उपाधि जित्दा होस् अथवा २०२० को उपाधि जित्दा मुम्बईको मुख्य हतियार नै बलिङ थियो ।

२०१९ को फाइनलमा चेन्नईलाई १ सय ५० रनको विजयी लक्ष्य पछ्याउनेक्रममा १ सय ४८ रनमै रोकेको थियो । २०१७ मा १ सय ३० रनको विजयी लक्ष्य पछ्याउनेक्रममा पुणेलाई १ सय २८ रनमा रोकेको थियो । मुम्बईको बलिङ आक्रामण उत्कृष्ट थियो । मुम्बईको तीव्र गतिको बलिङ आक्रामणमा आफ्नै इतिहास छ ।

पछिल्लो उपाधि जित्दा ट्रेन्ट बोल्ट र जस्प्रित बुमराह थिए । तर यस सिजनमा बोल्टलाई फुकुवा गरेको थियो । यस सिजनमा मुम्बईका स्पिनर मुरुगन आश्विनले सर्वाधिक ६ विकेट लिएका छन् । बुमराहले ६ खेलमा ४ विकेट, बासिल थाम्पीले ५ विकेट लिएका छन् । जयदेव उनादकट, टाइमल मिल्स, बुमराह, ड्यानिल साम्स, राईली मेरिडीथ, बासिल थाम्पी र अर्जुन तेन्दुलकर छन् ।

तर बुमराहलाई छाड्ने हो भने मुम्बईमा अन्य म्याच विनर स्टार बलर छैनन् । त्यसैको फाइदा उठाउँदै विपक्षी ब्याटरले सहज रन बनाउँदै आएका छन् । बुमराहले साथ नपाउँदा प्रदर्शन नै खस्किएको छ । राजस्थान रोयल्सका जस बटलर र लखनऊका लोकेश राहुलले यस सिजनमा मुम्बईविरुद्ध शतक प्रहार गरेका थिए ।

कोलकाताका प्याट कमिन्सले १४ बलमै मुम्बईविरुद्ध अर्धशतक प्रहार गरेका थिए । मुम्बईले मध्यम योगफल बनाएको अवस्थामा त्यसलाई रोक्न सक्ने बलर अहिले टोलीमा छैनन् । यसअघि अलराउन्डरमा हार्दिक र कु्रनाल राम्रो पार्टटाइमका विकल्प थिए । तर अहिले त्यो स्तरका विकल्प भएका अलराउन्डर टोलीमा छैनन् । त्यसैले मुम्बईको प्रमुख हतियार बलिङ नै निकै कमजोर बनेको छ ।